Czy i gdzie można wykonać badania przesiewowe w kierunku raka płuca?
Rak płuca jest jednym z najczęściej rozpoznawanych nowotworów złośliwych zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. W Polsce w 2018 roku na raka płuca zachorowało 21,5 tysiąca osób. Badania przesiewowe mają na celu wczesne wykrycie choroby nowotworowej na etapie, kiedy nie daje ona jeszcze objawów klinicznych. Tylko wcześnie postawione rozpoznanie może doprowadzić do pełnego wyleczenia.
W badaniach przesiewowych w kierunku raka płuca wykorzystuje się niskodawkową tomografię komputerową (NDTK), która wymaga znacznie mniejszej dawki promieniowania rentgenowskiego niż klasyczna tomografia komputerowa. W badaniu NDTK nie jest także konieczne podanie dożylnego środka kontrastowego.
Jak wskazują wyniki badań klinicznych, zastosowanie NDTK wiąże się z redukcją ryzyka zgonu z powodu raka płuca o 24% w porównaniu do zaniechania jakichkolwiek badań przesiewowych.
Do badań przesiewowych kwalifikuje się osoby, u których nie występują objawy kliniczne raka płuca, a które mają zwiększone ryzyko jego rozwoju.
NDTK można wykonać u osób w wieku 55-74 lat, które paliły lub nadal palą nałogowo papierosy (minimum 20 paczkolat), a których ewentualny okres abstynencji wynosi nie więcej niż 15 lat. Dodatkowo do Programu Wczesnego Wykrywania Raka Płuca kwalifikują się osoby w wieku 50-54 lata (co najmniej 20 paczkolat), u których stwierdza się dodatkowe czynniki ryzyka raka płuca, takie jak:
- ekspozycja zawodowa na krzemionkę, beryl, nikiel, chrom, kadm, azbest, związki arsenu, spaliny silników diesla, dym ze spalania węgla kamiennego, sadza, ekspozycja na radon,
- przebyty rak płuca (lung cancer survivor), w wywiadzie chłoniak, rak głowy i szyi lub raki zależne od palenia tytoniu np. rak pęcherza moczowego,
- rak płuca w wywiadzie u krewnych pierwszego stopnia
- historia chorób płuc: przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) lub włóknienie płuc (IPF)
U osób, u których nie zostaną wykryte żadne zmiany guzkowe kolejne badanie NDTK przeprowadzone zostanie za 12 miesięcy. U osób, u których w badaniu NDTK uwidocznione zostaną guzki, w zależności od ich budowy oraz wielkości kolejne badanie przeprowadzone będzie za 3 lub 6 miesięcy, albo chory skierowany zostanie do diagnostyki inwazyjnej.
Badanie przesiewowe w kierunku raka płuca można wykonać w Szpitalu Klinicznym Przemienienia Pańskiego przy ulicy Szamarzewskiego 84. Szczegółowe informacje dotyczące kryteriów kwalifikacji oraz dane kontaktowe znajdą Państwo pod adresem:
https://www.skpp.edu.pl/zapraszamy_do_programu_wczesnego_wykrywania_raka_pluc.html
Autor: dr n. med. Katarzyna Stencel; adiunkt Katedry i Klinki Onkologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.